Lavinya Dergisi

KİRPİ İKİLEMİ
Nurten K. TOSUN

Rakamlardan öykülere yolculuk. Kalem, kağıt, düş ve pamuk şeker eşliğinde...

“Ne seninle ne de sensiz.” cümlesi üzerine satırlarca okumuş, Şarkılarda dinlemişizdir. İnsan ilişkilerinin çeşitli kompleksler üzerine kurulduğu düşünülünce, yakınlık kurmak da, uzaklaşmak da zordur hayatın akışında. Peki, bu denklemi açıklayan psikolojik bir terimi Freud’un ve Schopenhaur’un “Kirpi İkilemini” duyan kaç kişi vardır aramızda? Kirpi metaforu ve insan kelimelerini bir arada gören yanılmasın. Doğada her canlı ayrık ama bütün davranışlar sergiler hoyratça. Şöyle ki; soğuk havalarda vücut ısılarını yükseltmek için birbirlerine sokulan kirpiler, bu sokulma ile ısı, konfor sağlar. O an oklarının birbirlerine zarar verdiğini hissetmez. Mutlu ve mesut olmadan saniyeler geçmez. Elbette bu süreç çok uzun sürmez. Belli bir süre sonra oklar batmaya başlar. Verilen acı ile taraflar uzaklaşır. Aşk da malum soğuma başlar. Besbelli cicim ayı unutulur. İkileme gelince şöyle anlatılır bu örnekte; soğuk hava insanın duyduğu sevgi açlığına işarettir. Biraz da ilişkilerin iyileştirici gücüne benzetilir. Oklar mı? Olmaz mı? İnsanların sınırı aşan davranışlarıyla eşleştirilir. Bir sonraki soğuk havaya kadar insan da, kirpi de ikilem yaşar. Böylece bu deyimin hikâyesi defalarca başa sarar. Gelelim insan metaforuna… Oklarını batırmayan sevgili, eş, dost, aile var mıdır? Bilinmez! Lakin Arthur Schopenhauer bu davranışı es geçmez: “Ters gelen özellikler ve tahammül edemedikleri hatalar onları birbirlerinden uzaklaştırır. Sonunda, bir arada var olabilecekleri nezaket ve görgünün belirlediği ortak noktada buluşurlar.” der. “Buluşamayanlar yalnız kalanlardır.” diye de ekler. Bu durumda öğrenilmesi gereken mükemmel mesafedir. Geceyi gizemiyle kabullenmeyi de dimağa eklemek gerekir. Güzel olanı zaten herkes sever. Değil midir ki gülün dostu diken, yaprakları dökülse de kalan. Ne var ise karşı tarafta batan. Ya kalırsın veyahut olursun giden. Unutma ki, her yeni insanoğlunda yeni oklar olacak hayatına giren. Dur bir soluklan. Kirpi ikilemine dayan. Bazen sokul, bazen sar yaranı ama kabullen. Yoktur dört başı mamur ilişki. Aklına gelsin hep o tanıdık melodi: - Ne seninle ne de sensiz…