Lavinya Dergisi

KİRAZ KASESİ
Nurten K. TOSUN

Rakamlardan öykülere yolculuk. Kalem, kağıt, düş ve pamuk şeker eşliğinde...

  Birçok açıdan olumsuz olumluya baskın mı çıkar? Kötü iyiden güçlümü sayılır? Benlik, iyi ve öz kavramlarının peşine düşmek yerine, kötü ve öz detayına mı takılır? Kötü ebeveynler, kötü duygular, kötü anılar daha mı çok akılda kalır? İnşası yıllar süren dostluğu, tek bir kırıcı eylem mağlup mu eder? Kötü izlenimler iyilerden daha çabuk mu oluşur? Uzun evliliklerde denge nasıl kurulur? Olumsuzluk eki “mez, maz” yükleme baskı mı yapar? Negatife odaklanma eğilimi zihni ne derece yıkar? Kötü klişelere odaklanma nöronlarımı açar?


  Bilinir ki yıkmak kısa süre, tamir etmek uzun süre alır. “İyilik, iyidir.” kavramı, öfke yüzeye çıktıkça geride kalır. İnsanoğlu daima hataya odaklanır. Dolayısıyla olumsuzluk kazanır. Bir kötü davranış tüm iyilikleri yutar. Çünkü çoğu zaman kötü akla takılır. Partner olmayı olumsuza odaklanmak yerine, olumlu hatıralara sığınanlar başarır. Aşikârı görmezde patron beyin, yıkım tarafını çalıştırır. Sanki organların efendisinin emirleri kusursuzlukla sarmalanmıştır. Âşık, dost, arkadaş, insan kaybeder ama kendini yüksek oranla haklı çıkarır. Çünkü az veyahut çok kafasında büyüttüğü bir eksi vardır. Hayat gibi bireyde karmaşıktır. Davranış bilimi bu nedenle en derine dalmaktır. Felsefe ve psikoloji de durmaksızın insan doğasını araştırır. Daniel Kahneman’ın bu konudaki anekdotu müthiş olarak tanımlanır. Bahsi geçen konuyu kısa ve net anlatır; “Bir hamam böceği, bir kâse kirazın görüntüsünü mahveder. Ama bir kiraz hamam böcekleriyle dolu bir kâseyi güzelleştiremez.” Okunur defalarca satır satır.


  Hatıralarındaki olumsuz ve olumluyu tart ey okur! Düşün, nefeslen dimağında kötü iyiden baskın mıdır? Çiz hamam böceği ve bir kâse kirazın görüntüsünün resmini gözlerinle. Cevabın evet şıkkı mıdır? Dürüst ol, kaldık biz bize. İyiyi seçmek artık elinde. Ders aldırır ömür, değişmek isteyene kıssadan hisse.